Μερικά χρόνια πριν, τα αυτοκίνητα που κινούνται χωρίς οδηγό αποτελούσαν κομμάτι ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα, η αυτοματοποιημένη οδήγηση δεν είναι πλέον ένα μακρινό όνειρο, αφού μερικώς αυτόνομα οχήματα με διάφορα συστήματα υποβοήθησης κυκλοφορούν ήδη στους δρόμους αρκετών χωρών!

Αυτόνομη οδήγηση σημαίνει ότι το όχημα είναι πλήρως ανεξάρτητο να πάρει αποφάσεις και να αντιδράσει σε συνθήκες, όπως έκτακτες ανάγκες, χωρίς την παρέμβαση του οδηγού ή κάποιου εξωτερικού παράγοντα. Αυτό υλοποιείται με το δίκτυο 5G, δηλαδή την εγκατάσταση ακόμη γρηγορότερων συνδέσεων, το οποίο προσφέρει νέες εφαρμογές στις μετακινήσεις. Τα οχήματα όχι απλώς θα είναι ικανά να λαμβάνουν αυτόνομα αποφάσεις, αλλά θα μπορούν να επικοινωνούν και να συνεργάζονται μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα πλήρως διασυνδεδεμένο και «έξυπνο» δίκτυο οδικών μεταφορών.

Μια σειρά από νέες τεχνολογίες θα δημιουργήσει την έννοια της «έξυπνης πόλης», αλλάζοντας δραστικά τον τρόπο που ζούμε. Η πόλη αυτή θα χρησιμοποιεί την τεχνολογία για να βελτιώσει τις υποδομές της και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Αισθητήρες θα κάνουν πλήρη χαρτογράφηση μιας τοποθεσίας, ώστε να γνωρίζει ο πολίτης τι προκλήσεις θα συναντήσει κατά τη μετακίνησή του. Ευπαθείς ομάδες, όπως ηλικιωμένοι, άνθρωποι με κινητικά προβλήματα, θα έχουν στη διάθεσή τους εφαρμογές που θα τους προειδοποιούν για πιθανούς κινδύνους. Για να μπορέσει να συμβεί αυτό, δημιουργούνται μικρά τοπικά δίκτυα που καθένα θα ασχολείται με μια συγκεκριμένη εφαρμογή. Για παράδειγμα, στο ίδιο σημείο μιας πόλης, ένα μικρό τοπικό δίκτυο θα ασχολείται με τα αυτοκίνητα, ένα άλλο με τους έξυπνους μετρητές της ΔΕΗ, ένα άλλο με «έξυπνα σπίτια», στοχεύοντας στη δημιουργία της γειτονιάς του μέλλοντος, σε μια πόλη πιο πράσινη και φιλική προς τον πολίτη.

Μέσω αυτών των δικτύων, ένα αυτοματοποιημένο όχημα θα έχει τη δυνατότητα να κινείται μόνο του, χωρίς την επέμβαση ανθρώπου. Διακρίνουμε δύο μεγάλες κατηγορίες αυτοματοποιημένων οχημάτων. Η πρώτη κατηγορία αφορά τα αυτόνομα οχήματα, δηλαδή εκείνα που χρησιμοποιούν τους δικούς τους αισθητήρες για να αντιλαμβάνονται το περιβάλλον γύρω τους. Ωστόσο, αυτά έχουν αρκετούς περιορισμούς καθώς ένα αυτοκίνητο μπορεί να μην είναι σε θέση να αντιληφθεί καταστάσεις που αλλάζουν γρήγορα ή βρίσκονται εκτός οπτικού πεδίου. Η δεύτερη κατηγορία αφορά τα συνεργατικά αυτόματα οχήματα, τα οποία λαμβάνουν πληροφορίες από τους δικούς τους αισθητήρες, αλλά και από άλλα οχήματα, καθώς και δεδομένα από υποδομές και άλλες εξωτερικές πηγές.

Τα αυτοκίνητα συνδέονται μεταξύ τους αλλά και με υποδομές του δρόμου, ενημερώνοντας το ένα το άλλο σε πραγματικό χρόνο, χάρη στις νέες τεχνολογίες και τις γρήγορες ταχύτητες διαδικτύου. Κάθε όχημα λαμβάνει διαρκώς δεδομένα σχετικά με την πλοήγηση και λεπτομερείς οδικούς χάρτες που συμπεριλαμβάνουν έκτακτες συνθήκες, όπως το κυκλοφοριακό «κομφούζιο», τη βροχή και τον πάγο. Σε συνεργασία με εφαρμογές και συστήματα πληροφοριών για τη συντήρηση, ο οδηγός θα μπορεί να επιλέξει την κατάλληλη διαδρομή, αλλά και να προετοιμαστεί για να αντιδράσει εγκαίρως αν προκύψουν εμπόδια στο δρόμο. Παράλληλα, τα αυτό-οδηγούμενα οχήματα θα βοηθήσουν ανθρώπους με προβλήματα όρασης ή βαριά κινητική αναπηρία να μετακινούνται αυτόνομα.

Με λίγα λόγια, οι τεχνολογίες αυτές θα αυξήσουν τον «εκδημοκρατισμό» των υπηρεσιών μεταφοράς, εξελίσσοντας την ανθρώπινη οδήγηση σε μαζική κλίμακα. Στην πράξη, ο οδηγός/ επιβάτης θα ενδιαφέρεται να πάει από το σημείο Α στο σημείο Β, χωρίς να προβληματίζεται για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει. Το ίδιο θα ισχύει και για τη μεταφορά υλικών ή προϊόντων στις μεγάλες οδικές αρτηρίες, ακόμη και στις διασυνοριακές που διαθέτουν τον εξοπλισμό για να προσφέρουν 5G υπηρεσίες. Μια πρώτη εφαρμογή είναι το truck platooning, η δημιουργία τρένων από φορτηγά, τα οποία χρησιμοποιούν το πρώτο σαν οδηγό όλου του τρένου, με τα υπόλοιπα να ακολουθούν τις οδηγίες και τη διαδρομή του.

Στο 95% περίπου των τροχαίων ατυχημάτων στην ΕΕ υπεισέρχεται σε κάποιο επίπεδο το ανθρώπινο σφάλμα, κοστίζοντας τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο. Στην Ελλάδα, που κατέχει την τρίτη υψηλότερη θέση της ΕΕ στους δείκτες θνησιμότητας παιδιών και νέων από τροχαία, η ασφαλής αυτοματοποιημένη οδήγηση έχει τεράστια σημασία. Το 5G δίνει τη δυνατότητα της επικοινωνίας ανθρώπου με μηχανή και μηχανής με μηχανής. Έτσι, τα οχήματα θα έχουν πιο γρήγορα αντανακλαστικά σε σχέση με ένα οδηγό, μειώνοντας αποτελεσματικά τα ατυχήματα στους δρόμους.

Ακόμα, με το 5G θα διευκολυνθεί η κίνηση στους δρόμους, για παράδειγμα τα φανάρια θα ρυθμίζονται ανάλογα με την κυκλοφορία, διευκολύνοντας την αποσυμφόρηση, ενώ οι διαθέσιμες τεχνολογίες θα συμβάλλουν επίσης στη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ατμοσφαιρικών ρύπων.

Εκτός από ασφάλεια, τα αυτόνομα οχήματα και η ανάπτυξή τους θα κάνουν την οδήγηση ξεκούραστη και απολαυστική. Φανταστείτε να οδηγείτε και στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου να προβάλλονται πληροφορίες για τα μνημεία που υπάρχουν στην περιοχή αυτή ή τα εστιατόρια και τα καταστήματα που είναι διαθέσιμα. Παράλληλα, οι εφαρμογές smart parking θα κατευθύνουν τους οδηγούς σε ελεύθερες θέσεις στάθμευσης, λύνοντας το πρόβλημα της άσκοπης αναζήτησης.

Πόσο κοντά είναι τα πλήρως αυτόνομα οχήματα; Όσο φουτουριστικό και αν ακούγεται, η πρώτη τους εφαρμογή στη χώρα μας ήδη σχεδιάζεται και μάλιστα την περιμένουν πολλοί. Στη διάρκεια των περασμένων ετών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της έχουν διαθέσει πολύ μεγάλα κεφάλαια για την ανάπτυξη 5G εφαρμογών. Η αγορά των αυτόνομων οχημάτων αναμένεται να αυξηθεί θεαματικά, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και αποκομίζοντας κέρδη 620 δις ευρώ για την αυτοκινητοβιομηχανία της ΕΕ μέχρι το 2025 και 180 δις ευρώ για τον κλάδο της ηλεκτρονικής.